Η Αθήνα συμμετέχει ενεργά στην παγκόσμια κοινότητα της Ανοιχτής Διακυβέρνησης Open Government Partnership, με τον Δήμαρχο Αθηναίων, Χάρη Δούκα, να συνυπογράφει τη Διακήρυξη της Βιτόρια-Γκαστέις, η οποία υιοθετήθηκε ενόψει της Παγκόσμιας Συνόδου του OGP στη Βιτόρια-Γκαστέις στις 6-10 Οκτωβρίου.
Η Διακήρυξη φέρνει κοντά κυβερνήσεις, οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και εταίρους από όλο τον κόσμο γύρω από ένα κοινό όραμα:
- Ενίσχυση της δημοκρατίας
- Προστασία του δημοκρατικού χώρου
- Προώθηση διαφανούς, υπεύθυνης και συμμετοχικής διακυβέρνησης
Με την υπογραφή της, η Αθήνα επιβεβαιώνει τη δέσμευσή της να συμβάλλει, μέσα από πρακτικές ανοιχτής διακυβέρνησης, στην αντιμετώπιση κρίσιμων παγκόσμιων προκλήσεων, σε συνεργασία με κυβερνήσεις, πολίτες και θεσμούς διεθνώς. Εξάλλου, το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Αθηναίων ενέκρινε κατά τη συνεδρίαση της 30ης Ιουλίου 2025 το πρώτο Σχέδιο Δράσης και το Στρατηγικό Όραμα του Δήμου για τη συμμετοχή του στην πρωτοβουλία Open Government Partnership Local (OGP Local), μπαίνοντας πλέον στη φάση της υλοποίησης.
Σημειώνεται πως τη Διακήρυξη συνυπογράφουν επίσης, ως οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, ο Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών (ΕΕΛΛΑΚ) και το Vouliwatch. Και οι δύο συμμετέχουν παράλληλα στην Ομάδα Εργασίας για το OGP Local, συμβάλλοντας ενεργά στη διαμόρφωση και υλοποίηση του πρώτου σχεδίου δράσης του Δήμου. Μαζί με τον Δήμο Αθηναίων, αποτελούν τους μοναδικούς φορείς από την Ελλάδα που συνυπογράφουν τη Διακήρυξη της Βιτόρια-Γκαστέις, εκπροσωπώντας τη χώρα στην παγκόσμια κοινότητα της Ανοιχτής Διακυβέρνησης.
Διακήρυξη της Βιτόρια-Γκαστέις
Εμείς, οι υπογράφουσες κυβερνήσεις, οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και άλλοι φορείς που δεσμευόμαστε στις αρχές της ανοιχτής διακυβέρνησης, ενώνουμε τις φωνές μας με την ευκαιρία της IX Παγκόσμιας Συνόδου Κορυφής της Σύμπραξης για την Ανοιχτή Διακυβέρνηση (Open Government Partnership). Υπό την πρωτοβουλία και την ηγεσία της Εκτελεστικής Επιτροπής, η παρούσα διακήρυξη επαναβεβαιώνει τη δέσμευσή μας στις αρχές που κατοχυρώνονται στη Διακήρυξη για την Ανοιχτή Διακυβέρνηση, την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, τη Σύμβαση του ΟΗΕ κατά της Διαφθοράς και άλλα διεθνή κείμενα που σχετίζονται με τα ανθρώπινα δικαιώματα και την καλή διακυβέρνηση.
Αναγνωρίζοντας ότι η διακήρυξη αυτή έρχεται σε μια περίοδο βαθιάς παγκόσμιας αβεβαιότητας, που χαρακτηρίζεται από τη διάβρωση της δημόσιας εμπιστοσύνης στους θεσμούς, τη συρρίκνωση του δημοκρατικού χώρου, τη διεύρυνση των κοινωνικοοικονομικών ανισοτήτων, την αυξανόμενη περιφρόνηση για τα θεμελιώδη δικαιώματα και το διεθνές δίκαιο, καθώς και την εντεινόμενη πίεση κατά του πολυμερισμού,
Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πιο πιεστικές προκλήσεις της εποχής μας – η διαφθορά και η διάβρωση των δημοκρατικών θεσμών, η παραπληροφόρηση και η παραπλάνηση, οι κυβερνοαπειλές, η διακρατική καταστολή, το ανυπολόγιστο κόστος της περιβαλλοντικής υποβάθμισης και η εμβάθυνση του διχασμού – υπερβαίνουν τα εθνικά σύνορα και δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν από καμία κυβέρνηση ή θεσμό μεμονωμένα. Η αντιμετώπισή τους απαιτεί παγκόσμια συνεργασία και τοπική δράση, βασισμένη στην ενισχυμένη δημόσια συμμετοχή, στην ψηφιακή διακυβέρνηση με επίκεντρο τα ανθρώπινα δικαιώματα και σε συλλογικές και πολυμερείς απαντήσεις στις κρίσεις ασφάλειας, κλίματος και περιβάλλοντος.
Επιβεβαιώνοντας ότι η χωρίς αποκλεισμούς, διαφανής και υπεύθυνη διακυβέρνηση, που θεμελιώνεται στην ακεραιότητα του δημόσιου τομέα, είναι απαραίτητη για την αποκατάσταση της δημοκρατικής ανθεκτικότητας, την ανοικοδόμηση της εμπιστοσύνης και την επίτευξη αποτελεσματικών και δίκαιων αποτελεσμάτων για όλους,
Ανησυχώντας για τους εντεινόμενους περιορισμούς στον δημοκρατικό χώρο, την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και την πρόσβαση στην πληροφορία, καθώς και για τους αυξανόμενους κινδύνους, την παρενόχληση και τη συρρίκνωση της οικονομικής στήριξης που αντιμετωπίζουν οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, οι δημοσιογράφοι, οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οι τοπικοί φορείς,
Χαιρετίζοντας τη Σύμπραξη για την Ανοιχτή Διακυβέρνηση ως μια πλατφόρμα εθελοντικής συνεργασίας που ενισχύει τις μεταρρυθμίσεις και τους μεταρρυθμιστές και συνδέει τις παγκόσμιες δεσμεύσεις με δράση σε εθνικό και τοπικό επίπεδο,
Επαναβεβαιώνουμε τη δέσμευσή μας να:
- Προστατεύσουμε τη δημοκρατία, να διαφυλάξουμε τον δημοκρατικό χώρο και να υπερασπιστούμε τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες, συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας της έκφρασης, της ειρηνικής συνάθροισης, του συνεταιρίζεσθαι και της πρόσβασης στην πληροφορία. Θα εργαστούμε για τη μείωση των νομικών, οικονομικών και ψηφιακών εμποδίων που περιορίζουν την κοινωνία των πολιτών, τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης και τη δημόσια συμμετοχή στη δημοκρατική ζωή και στον έλεγχο, συμπεριλαμβανομένων των καταστάσεων σύγκρουσης και ανθρωπιστικών κρίσεων.
- Προωθήσουμε τις αρχές της ανοιχτής διακυβέρνησης σε όλους τους κλάδους και τα επίπεδα διακυβέρνησης ώστε να ενσωματωθούν η διαφάνεια, η λογοδοσία και η συμμετοχή στους δημόσιους θεσμούς. Αυτό περιλαμβάνει την προώθηση της χρηματοοικονομικής ακεραιότητας μέσω μεγαλύτερης διαφάνειας στα δημόσια οικονομικά, στις συμβάσεις και στην πραγματική ιδιοκτησία, ώστε να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη, η δημοσιονομική υπευθυνότητα και η ενημερωμένη δημόσια εποπτεία.
- Ενισχύσουμε τη διεθνή συνεργασία και τη συλλογική μάθηση ευθυγραμμίζοντας τις προσπάθειες ανοιχτής διακυβέρνησης με ευρύτερες παγκόσμιες ατζέντες για την προστασία της δημοκρατίας, την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης, τη διασφάλιση της ακεραιότητας της πληροφόρησης και τη διακυβέρνηση της τεχνητής νοημοσύνης, των δεδομένων και των αναδυόμενων τεχνολογιών, ώστε να οικοδομηθούν ευημερούσες και ανθεκτικές κοινωνίες.
- Ενεργοποιήσουμε τη συλλογική ηγεσία και την πολιτική βούληση σε εθνικό και τοπικό επίπεδο για να αποδείξουμε ότι η ανοιχτή διακυβέρνηση μπορεί να συμβάλει στην παροχή πιο αποτελεσματικών, δίκαιων και αξιόπιστων αποτελεσμάτων.
- Αξιοποιήσουμε τη Σύμπραξη για την Ανοιχτή Διακυβέρνηση για να ενθαρρύνουμε τον συμπεριληπτικό διάλογο, να γεφυρώσουμε διαιρέσεις, να διευκολύνουμε την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών πέρα από σύνορα και τομείς, και να επιταχύνουμε τις μεταρρυθμίσεις που αντανακλούν τις εθνικές προτεραιότητες και ανταποκρίνονται στις ανάγκες των πολιτών.
Καλούμε όλες τις κυβερνήσεις, τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, τους πολυμερείς θεσμούς, τους φορείς του ιδιωτικού τομέα και τα άτομα παντού να συνταχθούν μαζί μας στη δέσμευση προς αυτή τη διακήρυξη και να επιδείξουν ηγεσία στην εφαρμογή των αρχών της ανοιχτής διακυβέρνησης, μεταξύ άλλων και μέσω της OGP. Μαζί, μπορούμε να ενισχύσουμε και να προστατεύσουμε τη δημοκρατία, ώστε να ανταποκριθεί στις προκλήσεις της εποχής μας και στις ανάγκες των μελλοντικών γενεών.
Εγκρίθηκε και υποβλήθηκε από την Εκτελεστική Επιτροπή της OGP
Περισσότερα: OGP – Vitoria-Gasteiz Declaration