Ανταποκρινόμενος στις προκλήσεις του κοινωνικού αποκλεισμού και των εμποδίων προσβασιμότητας, ο Δήμος Αθηναίων αναλαμβάνει μια ολοκληρωμένη δέσμευση για την ενίσχυση της φυσικής και ψηφιακής προσβασιμότητας, στο πλαίσιο του OGP Local. Μέσα από στοχευμένες παρεμβάσεις όπως το πρόγραμμα «Προσεγγίζω» και την εκπαίδευση στελεχών σε θέματα ψηφιακής προσβασιμότητας, ο Δήμος επιχειρεί να βελτιώσει την αυτονομία και την ισότιμη συμμετοχή ευάλωτων πολιτών στην κοινωνική και ψηφιακή ζωή της πόλης. Η δέσμευση αυτή ενσωματώνει τις αξίες της συμπερίληψης, της λογοδοσίας και της διαφάνειας, υπηρετώντας το στρατηγικό όραμα για μια πόλη ανοιχτή, δίκαιη και λειτουργική για όλους.
Περιγραφή δέσμευσης
Το Πρόβλημα
Ο Δήμος Αθηναίων αντιμετωπίζει σημαντικά εμπόδια στην καθολική προσβασιμότητα, τόσο στον δημόσιο χώρο όσο και στις ψηφιακές υπηρεσίες. Στο φυσικό περιβάλλον, παρατηρούνται σοβαρές ελλείψεις όπως ανεπαρκείς ράμπες, απουσία «ήσυχων διαδρομών» και αισθητηριακά επιβαρυντικά περιβάλλοντα, που δυσχεραίνουν τη μετακίνηση για άτομα με αναπηρία και άτομα στο φάσμα του αυτισμού. Παράλληλα, στις ψηφιακές υπηρεσίες, η απουσία καθολικής ψηφιακής προσβασιμότητας αποκλείει μέρος του πληθυσμού –ιδίως ηλικιωμένους και άτομα με αναπηρία– από την πλήρη αξιοποίηση αυτών των υπηρεσιών. Η έλλειψη εκπαίδευσης των στελεχών του Δήμου και των Νομικών Προσώπων σε θέματα ψηφιακής προσβασιμότητας, η απουσία διαλειτουργικών εργαλείων, ενιαίας χαρτογράφησης και τακτικής αξιολόγησης δυσχεραίνουν περαιτέρω την υλοποίηση αποτελεσματικών παρεμβάσεων και εντείνουν τον κοινωνικό αποκλεισμό. Η ενίσχυση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού και η υιοθέτηση συστηματικής προσέγγισης για την καθολική προσβασιμότητα κρίνονται αναγκαίες για την άρση των φραγμών και τη διασφάλιση της ισότιμης συμμετοχής όλων των πολιτών.
Η Κατάσταση
Ο Δήμος Αθηναίων έχει αναγνωρίσει την προσβασιμότητα ως διατομεακή προτεραιότητα και έχει συστήσει Ομάδα Εργασίας για την Προσβασιμότητα και τη Συμπερίληψη. Έχουν υλοποιηθεί δράσεις όπως οι «Επτά Προσβάσιμες Διαδρομές» και εκστρατείες ευαισθητοποίησης, ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη το Σχέδιο Αστικής Προσβασιμότητας. Παράλληλα, έχουν ξεκινήσει παρεμβάσεις σε σχολεία και πολιτιστικούς χώρους, καθώς και πιλοτικά έργα έξυπνων διαβάσεων. Ωστόσο, η εφαρμογή παραμένει αποσπασματική: δεν υπάρχει επικαιροποιημένος χάρτης προσβάσιμων διαδρομών, τα δεδομένα συλλέγονται ασυστηματοποίητα, οι υποδομές δεν ελέγχονται τακτικά, η νευροδιαφορετικότητα δεν λαμβάνεται επαρκώς υπόψη και το προσωπικό των δημοτικών υπηρεσιών στερείται εκπαίδευσης σε θέματα φυσικής και ψηφιακής προσβασιμότητας.
Δράση
Ο Δήμος Αθηναίων δεσμεύεται να υλοποιήσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο ενίσχυσης της φυσικής και ψηφιακής προσβασιμότητας, εστιάζοντας σε δύο βασικές παρεμβάσεις: (1) την υλοποίηση του προγράμματος «Προσεγγίζω», που θα παρέχει κινητή και ψηφιακή υποστήριξη σε άτομα με αναπηρία και ψυχοκοινωνικές δυσκολίες, συμπεριλαμβανομένων συνοδών για μετακινήσεις και προσβάσιμων σημείων εξυπηρέτησης, και (2) την εκπαίδευση των στελεχών του Δήμου και των εποπτευόμενων νομικών προσώπων σε θέματα σχεδιασμού και διαχείρισης ψηφιακά προσβάσιμου περιεχομένου και υπηρεσιών. Παράλληλα, θα ενισχυθεί η συνεργασία με οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, η χρήση μετρήσιμων δεικτών προόδου, και η συστηματική ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών. Ο στόχος είναι η ανάπτυξη ενός ανθρωποκεντρικού μοντέλου καθολικής προσβασιμότητας, που θα ενδυναμώνει τις ευάλωτες ομάδες και θα βελτιώνει την ισότιμη συμμετοχή στην κοινωνική και ψηφιακή ζωή της Αθήνας.
Πώς θα συμβάλει η δέσμευση στην επίλυση του δημόσιου προβλήματος;
Η δέσμευση θα συμβάλει ουσιαστικά στη μείωση των εμποδίων που αντιμετωπίζουν ευάλωτες ομάδες στην καθημερινότητά τους, ενισχύοντας τόσο την αυτονομία όσο και την πρόσβασή τους σε κρίσιμες υπηρεσίες. Το πρόγραμμα «Προσεγγίζω» θα προσφέρει πρακτική και ψυχοκοινωνική υποστήριξη σε άτομα με αναπηρία και ψηφιακά αποκλεισμένους πολίτες, διευκολύνοντας τη μετακίνηση και την επαφή τους με τις δημοτικές δομές, τους χώρους πολιτισμού και αθλητισμού και γενικότερα με την έννοια της “διασκέδασης”. Παράλληλα, η εκπαίδευση των στελεχών του Δήμου σε ζητήματα ψηφιακής προσβασιμότητας θα διασφαλίσει τη σωστή σχεδίαση, χρήση και συντήρηση ψηφιακών εργαλείων φιλικών προς όλους. Τα αναμενόμενα αποτελέσματα είναι η αύξηση της συμμετοχής, η μείωση του κοινωνικού αποκλεισμού και η θεμελίωση μιας πόλης λειτουργικής, συμπεριληπτικής και δίκαιης για όλους τους πολίτες.
Με ποιον μακροπρόθεσμο στόχο, όπως προσδιορίζεται στο Στρατηγικό Όραμά Ανοικτής Διακυβέρνησης, σχετίζεται αυτή η δέσμευση;
Η δέσμευση για την καθολική προσβασιμότητα και τη συμπερίληψη συνδέεται με τον μακροπρόθεσμο στόχο του Δήμου Αθηναίων να εδραιώσει μια πόλη θεμελιωμένη στις αρχές της Ισότητας και της Δημοκρατίας, όπου κάθε πολίτης—ανεξαρτήτως ικανοτήτων—απολαμβάνει ορατότητα, δικαιώματα και ενεργό συμμετοχή. Μέσω της ενίσχυσης της φυσικής και ψηφιακής προσβασιμότητας, της εκπαίδευσης του ανθρώπινου δυναμικού και της δημιουργίας υποστηρικτικών μηχανισμών, η δέσμευση ενσωματώνει τις αξίες της Εξωστρέφειας, της λογοδοσίας και της συμπεριληπτικής διακυβέρνησης. Αποτελεί κεντρικό πυλώνα του στρατηγικού οράματος του Δήμου για μια ανοιχτή και φιλόξενη Αθήνα, όπου η διαφάνεια συνδυάζεται με την ενεργή μέριμνα για την ισότιμη συμμετοχή όλων των πολιτών στη δημόσια ζωή.
Πρωτεύων Τομέας Πολιτικής
Δημόσιος Χώρος (Civic Space)
Συμπερίληψη (Ιnclusion)
Πρωτεύων Τομέας
Διατομεακό
Δημόσιες Υπηρεσίες - γενικά (Public Services - general)
Με ποια αξία του OGP σχετίζεται αυτή η δέσμευση;
- Πρόσβαση σε πληροφορίες
Η εκπαίδευση των στελεχών του Δήμου και των νομικών του προσώπων και κατ’ επέκταση η συμμόρφωση των δημοτικών ιστότοπων με τα πρότυπα ψηφιακής προσβασιμότητας διασφαλίζει ότι όλοι οι πολίτες, ανεξαρτήτως φυσικών περιορισμών, μπορούν να ενημερώνονται και να χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες του Δήμου. Αυτό συμβάλλει στη μείωση του ψηφιακού αποκλεισμού και προωθεί την ισότιμη πρόσβαση στη δημόσια πληροφόρηση.
- Δημόσια Λογοδοσία
Η λογοδοσία του Δήμου ενισχύεται μέσω της υποχρέωσης να τηρεί και να επιβλέπει την εφαρμογή των μέτρων που υποσχέθηκε.
- Συμμετοχή των πολιτών
Η βελτίωση της προσβασιμότητας επιτρέπει σε περισσότερους ανθρώπους να συμμετέχουν ενεργά στην κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική ζωή της πόλης. Ταυτόχρονα, η ενίσχυση της ενημέρωσης και η καταγραφή προβλημάτων από τους ίδιους τους πολίτες μπορεί να συμβάλει στη λήψη αποφάσεων που ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες τους.
- Τεχνολογία και Καινοτομία για Διαφάνεια και Υπευθυνότητα
Η αξιοποίηση της τεχνολογίας για την ψηφιακή αναβάθμιση των υπηρεσιών και η χρήση εργαλείων για την παρακολούθηση της προόδου των έργων ενισχύουν τη διαφάνεια. Οι πολίτες μπορούν να ελέγχουν τις δράσεις του Δήμου και να συμβάλλουν με αναφορές και προτάσεις.